TRG JARBOLA
Subin plato, Limanski park
Umetnici: Danijel Babić, Goran Despotovski, diSTRUKTURA, Mileta Poštić, Stefan Lukić, Nemanja Lađić, Ivan Šuletić
Kustos: Sava Stepanov
Projekat Novi Sad Evropska prestonica kulture je prošle godine u Limanskom parku u blizini Kreativnog distrikta, iznedrio “Trg jarbola”, svojevrsnu galeriju na otvorenom, namenjenu autorskim postavkama umetničkih zastava. Završetkom godine u kojoj je Novi Sad uspešno realizovao najveći evropski kulturni projekat trg sa 49 jarbola (p)ostaje jedan od legata ,stalna platforma za prezentovanje savremene umetnosti. Na samom početku februara 2023. biće postavljena prva ovogodišnja izložba umetničlih zastava na temu Sekvence grada. posvećena Danu grada Novog Sada.
U savremenoj umetnosti zastava je bila večito prisutna – umetnici su odvajkada „dizajnirali“ izgled zastava, u slikarstvu je ona bila jedna od čestih tema, neretko i glorifikovani uzvišeni objekat. Veliki svetski umetnik Kristo svojim umetničkim zastavama oblikuje prostor, čak čitave geografske areale, određujući i artistički genius loci. Brojni umetnici, postavljajući zastave u različite kontekstualne situacije, objavljuju svoje umetničke ideje, stavove i identitete. Problem identiteta je moguće prepoznati kao vodeći krizni problem savremenog sveta, kao označavajući fenomen u društvu u kojem je sudbina pojedinca sve više manipulisana sredstvima umreženog kompjuterskog sistema. Korišćenjem zastave sa snažnom simbolikom identiteta zajednice, umetnici su izražavali sopstveni identitet. Ispitivanjem sopstvenog identiteta, umetnik konzumentu umetničkog dela odaje ne samo sopstvena, već univerzalna preispitivanja, a u skladu sa savremenom krizom individualističkog društva. Urbani karakter današnje umetnosti, njena sveprisutnost potpuno se uklapaju u tumačenje Platoa jarbola kao kolektivnog umetničkog dela. Osim toga, svojim konceptom, svojim infiltriranjem u javni prostor grada Novog Sada, projekat Trg jarbola odgovara savremenim zbivanjima u umetnosti, jer se manifestaciono savršeno uklapa u koncept sveprisutne kulture i umetnosti spektakla, u urbani karakter današnje umetnosti.
Izložbom Sekvence grada koristimo priliku za ostvarenje konkretnog dejstva umetnosti u gradskom okruženju. Ideja je da se ovom izložbom prikaže umetnička produkcija van ateljejskih i galerijskih prostora, da se izdejstvuje još jedan sintetički spoj umetnosti i stvarnosti, da se estetski principi infiltriraju u svakodnevni gradski život, da se ostvari nesmetana komunikacija sa prolaznicima – posmatračima, konačno: da se proširi dejstvo umetnosti u društvu i gradskoj zajednici…
Danijel Babić // U okviru teme, Danijel Babić se u svojim zastavama bavio simbolima koji su karakteristicni za Novi Sad. Od saobracajne table na ulasku u grad, do nekih karakteristicnih simbola poput tvrdjave, sata na tvrdjavi, bicikla ili grba grada.
Goran Despotovski // Rad Obscure Gorana Despotovskog čini sedam zastava na kojima su implementirani ponavljajući segmenti stilizovanog oblika (tačke) koja u svom redu i kompozicionom poretku obrazuje apstrahovanu rastersku celinu. Ovaj kompozicioni rasterski prikaz čini grupacija tačaka, nastalih pod uticajem svetla i senki, spoljnog i unutrašnjeg prostora. Ikonografija rada je izvedena po tautološkom principu u kome je raster formula, slika međuprostora. Ovaj raster nastaje kao uzrok posmatranja kroz mala okna-otvore (tanki izvori svetla), nalik posmatranju i fokusiranju kroz sitne prorede, po sistemu blende i fokusa, transformišući svetlo u niz rasterskih celina u kontrastu sa senkom. Rad Obscure prikazan u sedam segmenata sa minimalnim promenama, ukazuje na složeni mehanizam masovnosti i nagomilavanja, koji se može doživeti kroz uobičajene, prepoznatljive sekvence urbane celine, modularni sistemi kod: ljudi, objekata, proizvoda, saobraćaja, komunikacije i drugih relacija. Ova transmisija objekta i sadržaja iz prostora u prostor kao odraz i filter, stvara dinamičku sliku u simbiozi reda, a isti raspored reda upućuje na značenja prismotre, nadgledanja, kontrole u sadejstvu sukcesivnog javnog i intimnog prostora. Radom se kroz nejasan ciklus u procesima na relaciji prostor-svetlo, rađa matriks koji determiniše poziciju u prismotri i kontroli između privatnog i javnog.
diSTRUKTURA (Milan Bosnić, Milica Milićević) // Umetnička grupa diSTRUKTURA razmatra proširene pojmove prirode danas, bilo da se radi o prirodi, pseudo-prirodi ili sintetički stvorenoj prirodi, odnosno urbanim konstelacijama, sa namerom da definiše odnose u novoformiranim strukturama koje, bilo realne ili simulirane, tvore realnost savremenog života. Iskustvo postajati-deo-prirode ili biti-deo-prirode koje su preuzeli iz tradicije romantičarskog pejsažnog slikarstva, polazište je u njihovom suočavanju sa okruženjem 21. veka. Tako su motivi prirode i gradova širom sveta postali objekat izolovane kontemplacije pozivajući i posmatrača da se toj kontemplaciji pridruži. U radovima realizovanim u tehnici ulja na platnu, umetnici se fokusiraju na istraživanje njihove pozicije u savremenom pejsažu. sa vidnom kompjuterskom intervencijom u pasažnim aplikacijama koji se očitavaju kao „greške pejsaža“. Zbog toga što digitalna slika sve više zamenjuje neposredno iskustvo nekog predela, posmatrač se suočava sa kompjuterski preformulisanim iskustvom sveta. Tacnije, ove ideje nalaze se u radovima koji su nastali prožimanjem sintaksi digitalne i klasične slike. Decentnom izmenom motiva i(ili) perspektive, ovi radovi postaju odraz aktuelnog trenutka i savremenog života. Tako nailazimo kod njih na motive „čiste“ prirode, koji bivaju „oštećeni“ pikseliziranim motivima znanih iz digitalne slike. Radovi diSTRUKTURE nisu beg u romantične krajolike kakve znamo iz slika Caspara Friedricha, nego otvaraju višedimenzionalna polja čitanja, vezana sa političke, ekonomske i tehnološke uslove sadašnjice. Umetnici pri tome nude novu sliku prirode, njeno novo viđenje, što i imenuju kao „treći pejsaž“ u kome vide mogućnost sticanja čovekove nove (samo)svesti prema okruženju.
Mileta Poštić // Mileta Poštić, vizuelni umetnik iz Novog Sada, studirao u SAD i UK, predavao na univerzitetima u 6 zemalja na 4 kontinenta. Trenutno vodi smer Animacija i Vizuelni efekti na Akademiji Umetnosti u Novom Sadu koji je i osnovao pre 20 godina. Bavi se animacijom i ilustracijom, radi u međunarodnom studiu za animaiju ILBE kao storibord direktor i kao partner i kreativni producent u studiu Furuna. Posebni je savetnik u republičkom Ministarstvu Kulture u Beogradu i predsednik upravnog odbora Muzeja Naivne i Marginalne Umetnosti u Jagodini. Autor je knjige Miletini Recepti za jako srećan život prvi i drugi deo u izdanju Komika i nekoliko stripova i animiranih filmova. Od samostalnih izložbi se mogu izdvojiti one u Berlinu, Seulu, Johanesburgu, Čikagu, Ljubljani i Sent Galenu a od Radionica u Štutgartu, Parizu, Ljubljani, Jerevanu, Busanu i ČanČungu.
Stefan Lukić // Stefan Lukić prikazuje na sedam zastava mape – GPS crteže nastale tokom performansa Daleko, koliko me noge nose (2020). Želevši da istrči trku za usporavanje života, ovaj je umetnik svakodnevno, tokom nekoliko dana, trčao od svog ateljea do groblja. Bila je to trka usmerena protiv “tiranije trenutka”, sa jednom jasnom parolom: sporo vreme sad! Kroz Sekvence grada ista se poruka transponuje sa ulica i trotoara na jarbole, visoko u tkivo grada. Sa njih se ovom prilikom vijori crvena GPS linija svih tih trčećih koraka kao dokument umetnikovih prohujalih dana između ateljea i groblja, kao simbol i upozorenje povodom svih naših budućih dana što prete da proteknu u trku, bez bilo kakvog predaha, zabeleške, osvrta ili sećanja. To su zastave podignute u ime budućnosti koja se nije desila, u nadi da se takva, užurbana, neće ni dogoditi, već da će nam crvena linija, kao kakav crven konac protiv uroka, biti dobar alarm za trzanje iz vremena i prostora stalnog i nemilosrdnog ubrzanja.
Nemanja Lađić // U svom radu, Nemanja Lađić se pretežno bavi optičkim/vizuelnim iluzijama, inspirisanim tehnologijom, matematikom, problemima digitalizacije, graničnim oblastima fizičkog i digitalnog. „Pod uticajem digitalizacije i principa digitalne vizuelne komunikacije, načini na koje posmatramo stvari oko sebe drastično su promenjeni. Drugačija su očekivanja, logika, brzina iščitavanja i donošenja zaključaka, prihvatanje i neprihvatanje, sistematičnost i površnost. Moji radovi bazirani su na nekim malim zapažanjima i otkrićima koja upućuju na sve te promene, kojih uglavnom nismo svesni. Svi moji radovi, kako starije instalacije tako i noviji video radovi, sadrže neki element očigledne iluzije koji je baziran na određenoj tehničkoj mogućnosti.“
Ivan Šuletić // Ivan Šuletić je vizuelni umetnik koji je diplomske (2007), specijalističke (2009) i doktorske umetničke studije (2015) završio na slikarskom odseku Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu, dok trenutno radi kao predavač na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu. “Šuletićeve slike i crteži nastaju kao generički organizovane strukture koje se razvijaju repeticijom postupka slikanja detalja izvučenog iz nasumično odabrane digitalne fotografije prirodnog ili urbanog ambijenta. Uvećani detalj pronađenog pejzaža na taj način postaje obrazac, neka vrsta šablona, iz koga se gradi nepregledna slikana panoramska šema. Ovakav postupak nastanka pejzaža direktno referira na ontologiju pejzaža kao polja za rešavanje reprezentacijskih problema tokom duge istorije slikarstva u kojoj se pejzaž u renesansi rađa izdvajanjem jednog fragmenta panorame krajolika i njegovim prevođenjem u sliku, odnosno uramljivanjem iscečka ili scene iz prirode u sliku pejzaža. Šuletić ovaj princip oponaša, ali su premise njegovog postupka značajno izmenjene: isečak prirode koji koristi kao polazište svog rada proizilazi iz već reprodukovane slike pejzaža, a ram kao definišući okvir pejzaža destabilizuje kreiranjem strukture slike koja se repeticijskom ekspanzijom polaznog isečka/uzorka pejzaža prostire unedogled – postaje maska pejzaža.”
