U novosadskom Limanskom parku, na Trgu jarbola, jedinstvenoj galeriji na otvorenom, Galerija Bel Art postavila je internacionalnu izložbu zastava prezentujući ih prevashodno kao vizuelni i simbolički fenomen. Postavka je otvorena u septembru 2022. u okviru Festivala savremene umetnosti Dunavski dijalozi i trajala je do januara 2023. Učesnici izložbe uklopili su se u temu Quo vadis mundi prošlogodišnjeg izdanja Festivala Dunavski dijalozi, naglašavajući da je isticanje zastave danas višestruko simbolički čin. Kustos izložbe likovni kritičar Sava Stepanov odabrao je sedam umetnika – Ištvana Balinda (Mađarska), Đanina Božića (Hrvatska), Nenada Šoškića (Crna Gora), Nikolaja Velčova (Rumunija) i naše autore Bosiljku Zirojević Lečić, Milana Jakšića i Rastislava Škuleca.
U fenomenološkom smislu i pored svih simboličkih, sadržinskih i metaforičkih vrednosti, zastava je autentična umetnička, vizuelna i par excellence likovna tvorevina. Njena ikonografska struktura je sazdana od čistih i jasno vidljivih likovnih elemenata (boja, površina, linija, kompozicijska shema). Najčešće se radi o usklađenim geometrijskim kompozicijskim rešenjima, o prepoznatljivoj, o upečatljivoj vizuelno-jezičkoj strukturi, o čitkom dizajnu kojim se evocira i tematizuje ono što se zastavom označava – navodi Sava Stepanov. Učesnici izložbe Quo vadis mundi ističu označiteljsku vizuelno-plastičku strukturu i funkciju zastave kao specifičnog medija. Od umetnika se očekuju personalizovana rešenja u maniru geometrije. Zbog toga su na ovu izložbu pozvani umetnici koji su u svojoj dosadašnjoj praksi tragali za racionalnim odnosima unutar geometrijske/geometrizirane strukture, za skladom estetskih i etičkih načela, za mondrijanskim stavom o neophodnosti reda, sklada i harmonije i o modernističkoj tezi o estetskom društvu. Svaki od izlagača je uspeo da u svoja kompozicijska rešenja, ma koliko ona bila apstraktna, formalna i geometrijska, unese određenu dozu angažovanog odnosa prema našem današnjem svetu – bilo da se radi o prikrivenom kritičkom diskursu ili o angažovanom stavu iznošenjem estetskih i etičkih principa.
Autori zastava poseduju zasebne narative i značenja.
Ištvan Balind (Ada, 1953) umetnik iz Mađarske, gradi zastave transformišući svoja slikarska ostvarenja. U geometrijskoj strukturi se javlja malena figura psa koja umetniku, po sopstvenom govorenju, omogućava kritički stav u kojem je termin “pasji život” svojevrsna sadržinska metafora.
Đanino Božić (Pula, 1961) umetnik iz Hrvatske, u svojim barjacima citira dela iz istorije slikarstva – nudeći umetnost i njene principe kao osvešćujuće sredstvo u epohalnoj globalnoj krizi. On, zapravo, iznalazi umetnike i dela koji nude red, sklad i racionalizam – koji su nam danas itekako potrebni.
Slikar Milan Jakšić (Osijek, 1952) je svoju geometriju sveo na čiste bojene površine po kojima teku precizne linearne forme. U tim kompozicijama, čak i kada su lavirintskog karaktera, postoji svojevrsni (krvo)tok, postoji put koji nagoveštava stalno kretanje i nekakvo traganje za suštinskim smislom slike i sveta.
I zastave Rastislava Škuleca (Lug, 1962) su transponovane iz njegovih slikarskih ostvarenja. I ovde se reanticipiraju neka neoplasticistička ostvarenja ali i isto ono nastojanje da se umetnikovo delo shvati i prihvati kao funkcionalni deo stvarnosti. U tom smislu Škulecova ostvarenja deluju kao uverljive i sugestivne manifestacije tog poželjnog “zalaženja” u ritam našeg svakodnevlja.
Nenad Šoškić (Bar, 1970) autor iz Crne Gore, je načinio seriju zastava tako što je destruktuirao postojeća rešenja. Zamagljivanjem oštrih ivica nestaje strogo programirana ikonografija simboličkih državnih oznaka, zastava se “rasprskava” što se može shvatiti u prenosnom smislu kao ukazivanja na fenomen nadnacionalnih država kojima teže današnji besni kapitalizam, korporativna logika i korumpirana politika.
Bosiljka Zirojević Lečić (Novi Sad, 1971) svoje zastave formira dobro koncipiranim geometrizmom svedenim na dobro izbalansirane odnose linije i površine. Jednostavnost ovih rešenja crno-belih barjaka pokazuje da stvarnost treba ogoliti i potom reorganizovati. Umetnost je tu da bude konstruktivna potpora, da svojim plastičkim sistemom bude recept za rekonstruisanje i stvaranje boljeg sveta – baš kao što su to zastave ove umetnice.
Nikolaj Velčov (Temišvar, 1968) umetnik iz Rumunije, koji se bavi “land-artom”, deluje “‚in situ” jer pravi monumentalne zemljane crteže ili zanimljive instalacije u prirodnom okruženju. Sve te oznake su uronjene u prostor i logično se infiltriraju u okolinu, postajući deo predela. Motive svojih (geometrijskih) crteža Velčov prenosi u zastave koje podiže visoko i tako manifestuje vlastiti koncept umetnika svesnog suštinskog dijalektičkog smisla.