oktobar 2020.
Izložba slika i crteža Mire Brtke u Galeriji Bel Art koje pripadaju ključnom Rimskom periodu njenog umetničkog stvaralaštva priređena je povodom 90-te godišnjice njenog rođenja ove. Sa velikim poštovanjem se sećam saradnje sa jedinstvenom ličnošću i velikom umetnicom i veoma sam ponosna što smo, tokom poslednje decenije njenog životnog veka intenzivno sarađivale. Galerija Bel Art je priredila nekoliko njenih samostalnih izložbi u Novom Sadu, Pještanima (Slovačka) i Budimpešti, te predstavila njene radove na brojnim značajnim grupnim izložbama kojih je poslednja bila Krv/Slutnja/Nada u Kunstlerhausu u Beču 2014. godine. Zajedno sa Mirom Brtkom, likovnim kritičarem Savom Stepanovim i Mirinim bliskim prijateljem, umetnikom Joškom Klaćikom osnovali smo Fondaciju Brtka-Kresoja sa sedištem u Petrovaradinu, producirali smo njen film “DNK umetnika” koji je sniman kod nas i u Istanbulu, a koji govori o umetničinom ponovnom susretu sa turskom slikarkom Genčaj Kasapči (Gencay Kasapci) sa kojom je bila izuzetno bliska još od rimskih dana sve do iznenadne smrti 2014. godine. Kada je svojom furiozno obnovljenom umetničkom aktivnošću posle 2000-te, a nakon višegodišnjeg odsustva sa umetničke scene zbog raznih objektivnih i sasvim ličnih razloga Mira Brtka ponovo “uhvatila korak” sa aktuelnim zbivanjima – svest o značaju njenog “rimskog perioda” nije jenjavala. Naprotiv, u Galeriji Fondacije Brtka-Kresoja postavili smo izložbe “Mira Brtka i grupa Illumination” te izložbu “Odande dovde” (Lučano Trina, Karmelo Romeo i Mira Brtka) kojom je ukazano na umetničinu saradnju sa internacionalnom grupom Biro za preventivnu imaginaciju (osnovanom u Rimu 1973) u kojoj su bili aktivni i nezaobilazni akteri znani iz svetske istorije umetnosti poput Bojsa, grupe Art Language, Kristoa, Burena, Kunelisa, Merca, Klementea, Pistoleta, Košuta, Manconija i drugi.
U ovom trenutku Galerija Bel Art priprema knjigu Mira Brtka: Rimski period sa tekstovima Save Stepanova, Ješe Denegrija i Miška Šuvakovića. Knjiga predstavlja pokušaj rasvetljavanja veoma zanimljivih činjenica o umetnici čije je učešće u tokovima internacionalne, jugoslovenske, srpske i vojvođanske umetnosti tokom prelomnih šezdesetih godina bilo specifično i odista neobično. Već je u svom ranom stvaralačkom periodu ostvarenom u Rimu gde je živela i radila posle završenih studija na tamošnjoj akademiji Brtka “uhvatila korak” sa aktuelnostima u italijanskom slikarstvu. Radilo se o modernističkim tendencijama koje su se pojavile u vremenu post-enformela, a koje su imale snažnu podršku modernističkih kritičara na čelu sa Arganom, sa kojim je Mira čak direktno sarađivala na Međunarodnom simpozijumu umetnika, kritičara i istoričara umetnosti u San Marinu i Riminiju 1965. godine. Na izložbama koje su koncipirali tada poznati italijanski kritičari Marisa Volpi (Genčaj, Brtka, Frankini – 1964) i Đuzepe Gat (Forma presenti: Brtka, Konte, Čubraković, Frankini, Takahaši – 1965), na bijenalnim izložbama Pregled likovne umetnosti Rima i Lacia (1965,1967), te na izložbi Grupe Illumination (1967), slikarstvo Mira Brtke je prepoznato kao karakteristično i relevantno na rimskoj umetničkoj sceni. Zahvaljujući autentično uspostavljenim modernističkim principima u slici ona je shvaćena kao umetnica koja je veoma bliska senzibilitetu i duhu vremena. Svoje slikarstvo iz rimskog perioda umetnica počinje da izlaže u Beogradu (Trijenale likovne umetnosti, Oktobarski salon, 1967) i odmah biva prepoznata kao deo novih tendencija, kako je uostalom bilo naslovljena sekcija izložbe Trijenala u kojoj je izlagala zajedno sa svojom rimskom koleginicom i prijateljicom Milenom Čubraković. Konačno, čitav njen rimski opus, predstavlja značajnu činjenicu modernizma koji se u Srbiji ustanovljavao u post-socijalističkom vremenu i u okružju socijalističkog etatizma. Stoga sa velikim zadovoljstvom javnosti predstavljamo njene radove i najavljujemo knjigu Mira Brtka: Rimski period.
Mira Brtka (Novi Banovci, 1930 – Zemun 2014)
Slikarka, skulptorka, filmska rediteljka, scenografkinja, kostimografkinja, modna kreatorka, prevodilac, novinarka. Diplomirala režiju na Akademniji za pozorišnu i filmsku umetnost u Beogradu 1955. godine. Diplomirala slikarstvo na Akademiji lepih umetnosti u Rimu 1964. godine. U Rimu je bila članica internacionalne umetničke grupe Illumination od 1967. godine koju su pored nje činili Nobuje Abe (Nobuya Abe), Marša Hafif (Marcia Hafif), Milena Čubraković, Paolo Pateli (Paolo Patelli) i Aldo Šmit (Aldo Schmidt), a početkom sedamdesetih godina prošlog veka priključuje se internacionalnoj aktivističkoj umetničkoj asocijaciji Biro za prevenciju imaginacije. Prvu samostalnu izložbu priredila je u Rimu 1964. godine, a u Beogradu 1967. godine. Skulpturu je prvi put izlagala na samostalnoj izložbi u Novom Sadu 1990. godine. Učestvovala je na 54. Bijenalu u Veneciji 2011. godine Tokom 2010. godine osniva Fondaciju Brtka Kresoja u Petrovaradinu.
